Het Fyra Debacle Genaamd Griekenland

Lange rijen bejaarde Grieken. Opa’s en oma’s voor de bank om hun pensioentje op te halen met een maximum van 120 euro. Want de ECB heeft onder druk van de Eurozone besloten om geen steun meer te verlenen aan het Griekse bankenstelsel. Ik zie hem de laatste dagen overal op de Nederlandse Media, die foto met die rij voor de bank. Dat diezelfde bejaarden elke dag in diezelfde rij staan voor de gaarkeukens van Athene daar zie ik dan weer niks van. In de Nederlandse Media. De zogenaamd objectieve Nederlandse Media.

Sinds ik zes jaar geleden naar Griekenland ben verhuisd is dat één van de dingen die ik geleerd heb. Dat de Nederlandse Media helemaal niet zo objectief zijn. Helemaal niet zo goed geïnformeerd zijn als ik altijd had aangenomen. Toen ik nog in Nederland woonde was ik gewend om alles wat het Journaal als  Nieuws bracht ook daadwerkelijk als feit te accepteren. Als Noraly Beyer me vertelde dat President Wiedanook van het land Waardanook de zaak bedonderd had, dan vormde zich in mij direct een beeld over die slechte meneer Wiedanook. Pas veel later, o naïviteit, kwam ik erachter dat Objectieve Media niet bestaan. Ook niet in Nederland. En al helemaal niet wanneer er bericht wordt over de Griekse Kwestie.

De Griekse Kwestie. Zes jaar geleden dus, ben ik verhuisd naar dit land. Ik kwam in een land waar tot mijn verbazing vrijwel iedereen een iPhone op tafel legde naast hun Fredo Espresso. Geparkeerd langs de weg menig Porsche Cayenne of Mercedes SLK. Een welvarend land. Een welvarend land drijvend op een zeepbel van geleend geld. Een welvarend land aan het begin van een verschrikkelijke crisis, zo zou later blijken.

Mijn Griekse vriendin, inmiddels mijn vrouw, vertelde me dat in de voorgaande jaren de banken een agressief beleid volgden om zoveel mogelijk leningen te verkopen. Nieuwe auto ? Op afbetaling. Zonder rente. Nieuw huis ? Hypotheek per direct beschikbaar. Op vakantie ? Prima reden om geld te lenen, geen enkel probleem. Maakt u zich geen zorgen over de afbetaling hoor. Onze economie is booming, dus dat komt allemaal prima in orde. Zo werd de Griekse welvaart kunstmatig opgestuwd naar grote hoogte, met flinke bonussen voor de bankmedewerkers als beloning. Maar zoals altijd, wie hoog vliegt….

Waar ik ook snel achter kwam was de diepgaande corruptie in dit land. Van de politiek tot de rechterlijke macht. Van de belasting inspecteur tot de journalist van de landelijke dagbladen. Een diepgewortelde cultuur van onderhandse betalingen en dubieuze geldstromen. Zwart geld was de norm en volledig geaccepteerd in het Griekse systeem. Meer en meer begon ik me af te vragen of ik werkelijk nog steeds in Europa was.

Met het uitbarsten van de crisis kwam ook de oplossing. Een Europese bailout. Het begin van het grootste fiasco in de geschiedenis van de Europese Unie.  Stond de Griekse overheid aan het begin van de crisis nog een slordige 100 miljard in het rood, na 5 jaar Europese ‘hulp’ staat er nu inmiddels een bedrag van dik 300 miljard aan schulden open. Onder invloed van bezuinigingen is de Griekse economie volledig in elkaar gestort, is inmiddels eenderde van de bevolking werkloos en zijn met name de kleine pensioentrekkers (die bejaarden in die rij) met tientallen procenten gekort. Salarissen van hen met een baan zijn in veel gevallen met 50% gekort. Om Griekenland weer concurrerend te maken. Althans, dat was het plan. Een plan dat bij andere problematische landen prima had geholpen. Spanje, Portugal, Ierland. Die zitten weer in de lift, naar het schijnt.

Griekenland niet. De grafieken blijven maar naar beneden gaan. Behalve de schuldgrafiek. Die blijft maar omhoog gaan. Hoe kan dat toch ?  Waarom werkt de Europese tactiek wel voor Portugal maar niet voor Griekenland ? Het antwoord is simpel. De dokter heeft een verkeerde diagnose gesteld. Na de verkeerde diagnose werden de verkeerde medicijnen toegediend. Dezelfde medicijnen die patient Portugal er weer bovenop hielpen hebben bij patient Griekenland een averechtse werking gehad. Behandeling gefaald, patient overleden. Al tijdens de behandeling werd er van diverse kanten geroepen dat het niet werkt. In 2013 erkende het IMF dat de mate van bezuinigingen in Griekenland niet het gewenste resultaat hadden. Dat er fouten zijn gemaakt in de diagnose. De doktoren luisterden niet. Zoals zo vaak in falende projecten werd er ondanks alles doorgegaan op de ingeslagen weg. Toegeven van de fout zou gezichtsverlies betekenen. Een politieke nederlaag. En dus werden de oogkleppen nog eens een tandje dichter gezet en werd de volgende tranche ‘noodhulp’ overgemaakt aan een corrupte incompetente Griekse overheid. Verder omlaag ging de spiraal van de Griekse economie. Nog meer belasting werd geheven aan hen die al geen cent meer te makken hadden. Op brandstof. Op huizen. Zij die wel voldoende geld hadden op hun Griekse of Zwitserse rekening werden ongemoeid gelaten. De Griekse overheid zette de handtekening on the dotted line en nam de miljarden in ontvangst om rente op lopende leningen te kunnen blijven voldoen. Zo werd het probleem verder vooruitgeschoven, in afwachting van het onontkoombare feit dat ook deze zeepbel eens uiteen zou spatten. En dat gebeurde dan ook, in Januari van dit jaar. Een bevolking die aan de rand van de afgrond was gebracht keek bij de verkiezingen uit naar een alternatief. En dat alternatief heette Syriza.

Syriza ging de verkiezingen in met de belofte om de werkelijke problemen van het land aan te pakken. De graaicultuur van de politici en investeerders. De corruptie en belastingontduiking van de grootste bedrijven. Syriza beloofde een einde te maken aan een reddingsplan dat overduidelijk niet gewerkt had in de afgelopen vijf jaar. En die beloften spraken aan. Eind januari werd Alexis Tsipras ingezworen als de nieuwe premier van Griekenland met een geschoolde academicus als Minister van Financiën aan zijn zijde. Giannis Varoufakis. Met het bewezen gelijk aan hun zijde gingen zij er met gestrekt been in. Al snel kwamen ze in het nieuws als de zwarte schapen van de Europese familie. In de vergaderingen van de Grijze Pakken was het open shirt en spijkerbroek van Varoufakis nieuwsitem nummer 1. Op internet bereikte hij zelfs heldenstatus en verschenen er zowel persiflages als steunbetuigingen. Maar het zou niet veel helpen. Tsipras en Varoufakis kwamen er al snel achter dat in de wereld van de politiek gelijk hebben en gelijk krijgen twee heel verschillende dingen zijn. Ook bleek al snel dat de aanvankelijke wens van Tsipras, een directe stopzetting van de miljardenstroom uit Europa niet haalbaar bleek. Er moesten leningen terugbetaald worden en op korte termijn kon een failliet alleen nog worden voorkomen door nog meer geld te lenen. Na onderhandelingen kreeg hij vier maanden de tijd om orde op zaken te stellen. Het bleek te weinig tijd in een land waar corruptie hoogtij viert en de veroorzakers van de crisis oppermachtig zijn in het dwarsbomen van welke nieuwe maatregel dan ook.

Waar Tsipras zich ook op had verkeken was de hardhoofdigheid van met name de Duitse minister van Financiën. Op geen enkele manier wenste dokter Schäuble de diagnose van de patient te herzien noch de medicamenten aan te passen. Onderhandelingen faalden, beide zijden beschuldigden elkaar van chantage wat uiteindelijk resulteerde in een ‘take it or leave it’ aanbod van de Eurozone ministers. Een aanbod dat Tsipras nooit zou kunnen accepteren. Besloten werd om dan maar het Griekse volk zelf te laten beslissen. Het referendum dat morgen plaats zal vinden.  Ik ben blij dat ik geen stemrecht heb in dit land, want ik zou bij god niet weten wat te stemmen. ‘Ja’ stemmen betekent doorgaan op een hopeloze weg die bewezen heeft averechts te werken maar op de korte termijn respijt biedt. ‘Nee’ stemmen betekent een nog grotere breuk tussen Griekenland en de Eurozone ministers. De Eurozone die keer op keer dreigt met het verstoten van Griekenland uit de eurozone mocht de ‘Nee’ stem winnen. Een dreigement dat luidruchtig ondersteund wordt door alle commerciële zenders in het land met diverse Armageddon spotjes. Die zenders zijn immers in handen van hen die er alles aan gelegen is de miljardensteun op de oude voet voort te zetten. Het is een onmogelijke keuze.

Toen ik bovenstaande cartoon op Facebook zette reageerde iemand door te zeggen “Ik kies de Ouzo !”.  Inderdaad verreweg de beste keuze lijkt me. De huidige peilingen stellen dat het een nek aan nek race is. Op zich is dit al een teken aan de wand. Niemand hier wil uit de euro worden gezet. Het zou een ramp voor het land zijn. We zouden in de armen van dubieuze geldschieters als Putin worden gedwongen, iets dat niemand in Griekenland wil. En toch geeft de helft van de bevolking aan Nee te gaan stemmen. Als een laatste strohalm. Het geeft aan dat deze bevolkingsgroep echt niet meer kan. Niets meer te verliezen heeft. Het geeft aan dat na vijf jaar bezuinigingen zonder noemenswaardig uitzicht op verbetering het Middellandse Zeewater ze aan de lippen staat.  De patient lijkt met een laatste stuiptrekking de injectienaald uit de hand van de dokter te gaan slaan. Morgen zullen we meer weten.

Hans